Geborgenheid en bescherming voor bewoners
Yadeborg biedt jonge alleenstaande statushouders een veilig thuis in onze Kleine Wooneenheden (KWE's). Alleenstaande minderjarige vreemdelingen bieden we opvang in onze Procesopvanglocatie (POA). Ook vangen we meerderjarige (vermoedelijke) slachtoffers van mensenhandel en mensensmokkel op. Hen bieden we opvang, begeleiding en ondersteuning binnen de Categorale Opvang Slachtoffers Mensenhandel (COSM).
Veel van onze bewoners hebben traumatische gebeurtenissen meegemaakt. Daarom is het belangrijk dat ze bij ons een veilige basis vinden. Hier krijgen ze de tijd om tot rust te komen, en de ruimte om vooruit te kijken naar de toekomst en hun verdere ontwikkeling.
Yadeborg staat voor diversiteit en werkt kleinschalig. Onze verschillende locaties worden vanuit die visie vormgegeven. Kleinschaligheid is voor Yadeborg een belangrijk uitgangspunt om een goed pedagogisch leefklimaat te creëren en maatwerk te kunnen bieden in de individuele begeleiding.
Yadeborg is een zelfstandige, toekomstgerichte organisatie die voortdurend naar oplossingen en innovatie zoekt, zowel in als buiten ons eigen werk. Gemeenten en anderen die op dit dossier willen samenwerken en op zoek zijn naar passende oplossingen voor de slachtoffers, kunnen ons benaderen. We gaan graag met hen om tafel om te zien wat we samen kunnen bereiken.
Op een donkere donderdag in februari zijn negen medewerkers van Yadeborg in Veenhuizen present voor een introductietraining. Een sober, klein lokaal is het toneel. Trainer David Maman presenteert er zijn powerpoint op een kale, ongelijke muur. Luxe vind je hier nergens.
De warme, uitnodigende sfeer in de groep vormt een opvallend contrast met het armelijk decor. Maria heeft er net een slaapdienst op zitten en schuift toch met een brede glimlach aan. Zij verwoordt wat allen hier voelen: ‘De jongeren, dat maakt het mooi om hier bij Yadeborg te werken.’
Yadeborg begeleidt, activeert en ondersteunt alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV). Hoe gaat dat evenwel in zijn werk, dat begeleiden, activeren en ondersteunen?
Hiervoor volgen alle medewerkers van Yadeborg trainingen, of zij nu pedagogisch medewerker, slaapdienstmedewerker of teamleider zijn.
Deze keer staat een introductie in het ‘methodisch kader voor het begeleiden van AMV in de opvang van het COA’ op de agenda. Iedereen kreeg daar al verschillende stukken over toegestuurd.
Dat is volgens David in de praktijk minder zwaar dan het lijkt. ‘Voor veel dingen heeft het COA al wat verzonnen met volop wijsheid. Het is alleen jammer dat het zo veel letters zijn. Na afloop vandaag zijn we allen vaardiger om met de methodiek te werken. En je zult zien het is een positieve methode. Géén naïeve methode. Het sluit aan bij wat jongeren willen. En er is altijd wel iets wat zij wel willen.’
60 pagina’s telt de methodiek. Voor wie meer wil weten over de doelgroep en begeleiding is het goed leesbare stuk als een stoomcursus. Waar komen de jongeren vandaan en hoe komen zij hier? Wat hebben ze bij hun vertrek uit hun vertrouwde omgeving verloren en onderweg meegemaakt? Welke indrukken hebben ze opgedaan en hoe beïnvloedt dat hun gedrag? Hoe werkt de band met hun achtergebleven familie door? Kunnen zij zich opnieuw binden? Zeker als het verleden zo beladen en de toekomst zo onzeker is.
Naast de kenmerken van de doelgroep biedt de methode ook volop informatie over bijvoorbeeld juridische en pedagogische kaders, maar ook over verschillende methodieken om de jongeren te begeleiden.
Verschillende van die kaders en methodieken zitten door opleiding en ervaring al in de genen van de vrouwen en mannen van Yadeborg. Wanneer David zijn cursisten uitnodigt een persoonlijke reactie te geven op een aantal uitspraken die hij aan de wand heeft gehangen, komt het gesprek al snel op gang.
Over duidelijkheid geven wat de jongeren van jou mogen verwachten, en ook wat je als mentor van hen mag verwachten. Over rust, reinheid en regelmaat. Over hoe je jongeren laat nadenken over de reden waarom zij iets doen. Over onveilig voelen, grenzen overschrijden en mogelijke gevolgen van straf en uitsluiting. Over pubers die soms een knuffel nodig hebben. Maar vooral ook over er simpelweg voor de jongeren te zijn: samen optrekken, spelletjes doen, thee drinken, samen koken, afwassen en schoonmaken.
Bij iedere inbreng van de negen deelnemers is wel een andere benaderwijze van de jongeren te ontdekken en bespreken. En dat gebeurt dan ook. Zonder terughoudendheid en met vertrouwen in elkaar delen betrokken vakgenoten hun ervaringen, vragen, suggesties en kijk op de begeleiding van de alleenstaande jongeren.
En terwijl gesprekken als vanzelf lopen luistert David, stelt vragen en vertaalt inbreng naar de gedachten van de methodiek. Dat het er primair om gaat de jongeren continuïteit en stabiliteit te bieden. Dat voor hen de voorwaarden moeten worden geschapen om zich in een mensvriendelijke omgeving te kunnen herstellen en ontwikkelen.
En of dat lukt? ‘Veel jongeren die weggaan zijn in tranen. Zo zijn ze hier gewend dat ze niet wegwillen’, zegt Erik. ‘Zeker als ze naar een AZC moeten is het hartverscheurend.’
‘Wil jij iets betekenen voor mensen die tijdelijk of langdurig ondersteuning nodig hebben? En wil jij opkomen voor de belangen van kwetsbare groepen? Dan is de opleiding Social Work iets voor jou.’ Zo verkoopt de Hanzehogeschool Groningen haar vierjarige opleiding.
Elodie Engberts volgde deze opleiding in haar geboortestad en werkt sinds juni in Vries met alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Sluit de opleiding aan bij haar werk?
Lang twijfelde Elodie tussen de studie Docent theater of Social Work, het werd dat laatste. ‘Ik vind het leuk om met mensen te werken en ben geïnteresseerd in de verbale kant van de zorg. Om met mensen in gesprek te gaan. Tijdens een stage op een zorgboerderij merkte ik dat het me aantrekt om met leeftijdsgenoten te werken. Dat het dan met name om het contact met pubers ging leerde ik bij de volgende stage op ROC Noorderpoort. Het is een ‘verrassende leeftijdsfase waarbij jongeren zich zo sterk mentaal en fysiek ontwikkelen.’
Er valt een stilte wanneer ze nadenkt over de vraag of ze veel aan de theorie van haar opleiding heeft gehad. ‘Het lijkt alsof ik alles alweer vergeten ben. Het was lastig dat de theorie op school zo droog kan zijn. Het leukst werd het wanneer docenten vanuit hun eigen praktijkervaring konden vertellen of wanneer er gastdocenten kwamen. Tijdens de stages, de praktijk leerde ik het meest. Daar leer je hoe je ergens mee om moet gaan. Zo moet de multiculturele samenleving vast besproken zijn, maar wat? Daarvoor moet ik diep in mijn geheugen graven.’
Weer valt er even een stilte.
‘Hier werk ik met jongens uit Syrië, Somalië, Eritrea, Benin, Guinee, Ethiopië, Afghanistan, Irak, Marokko en Turkije. Ze zijn allemaal heel anders, waarbij het de vraag is wat hun gedrag verklaart. Wat zit er in het karakter van de persoon, wat zit in de cultuur?
Vooral de leerzame supervisie van de opleiding komt nog vaak van pas. Ik leerde zo het meest over mezelf. Waarom ik bepaalde dingen voel of doe. Ik leerde er ook analyseren. Dat stress een signaal geeft naar mijn buik, maar ook dat ik in stressvolle situaties rustig blijf en kalm blijf praten. En ook al vertoont iemand lastig gedrag en is hij boos, dominant of opstandig, toch blijf ik iemand steeds als persoon zien - een jongere met een verhaal en een karakter. Lastig gedrag wekt mijn nieuwsgierigheid op. Wie is die persoon en waarom vertoont hij dit gedrag.
Doordat ik op een werkdag het liefst op de groep tussen de jongeren sta, luister naar hun verhalen en met hen in gesprek ga, ontdek ik het vanzelf. Ik werk aan een gezellige, vertrouwde sfeer door samen met hen naar muziek te luisteren, spelletjes te spelen en gewoon lekker thee te drinken.’
‘Een belangrijke theorieles uit de opleiding die me nu te binnen schiet is professionele afstand. Je moet er steeds bij stilstaan welke signalen je afgeeft. Hier werk je met puberende jongens en is het heel belangrijk duidelijkheid te scheppen wat jouw rol is, hun begeleider. Afstand en nabijheid is een dunne lijn, dus wanneer voor mij iets niet goed voelt ben ik daar helder over. Ook in ons team is dit regelmatig onderwerp van gesprek. Je helpt elkaar signaleren.’
Uiteindelijk denk ik dat de opleiding me goed heeft toegerust voor dit werk. Ik loop hier echter ook tegen dingen aan waarvoor ik nog niet alle kennis heb. Daar kan Yadeborg dan echter aan bijdragen met opleidingen zoals suïcidepreventie, engageren, positioneren en binnenkort een weerbaarheidstraining. En ook een cursus interculturaliteit zou ik wel leuk vinden om nog meer voor deze jongeren te kunnen betekenen.’
